Naar goede gewoonte beet Vlaams minister Joke Schauvliege de spits af en verwees naar het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, waarin de befaamde ’betonstop’ invulling krijgt. De uitbouw en renovatie van onze rioleringen kunnen we niet loskoppelen van ruimtelijke ordening. Ook waterschaarste en droogte voorkomen is een prioriteit van de Vlaamse Regering. Ook ontharding maakt deel uit van ons Beleidsplan. En dit heeft een grote impact op ons waterbeleid. Hemelwaterplannen zijn nodig om deze ontharding te realiseren. We kunnen dit alles niet alleen realiseren. Samenwerken is het sleutelwoord, met alle overheden én met de sector.”

Klimaatverandering
Hans Bruyninckx, uitvoerend directeur bij het Europees Milieu Agentschap, trok het debat naar het internationale niveau. “De klimaatverandering is een feit. Het is hoog tijd om ook met ons waterbeleid te evolueren naar ‘natuurlijk kapitaal’: climate proof, groene infrastructuur, groene/blauwe steden, …. De klimaatopwarming heeft alles met water te maken. Hoe zal de watersector zich verhouden tot de economie van de toekomst? Een toekomstgerichte, systemische visie is aan de orde.”

John Emery van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gaf een overzicht van de stand van zaken voor de opmaak van de derde waterbeleidsnota en hoe we kunnen meedenken met de toekomst. Martin Lelie van de gemeente Sint-Gillis-Waas vertelde meer over de opmaak van het hemelwaterplan en wees de gemeenten op hun taak om de inwoners te sensibiliseren en te durven handhaven, als zij een correcte waterhuishouding in het gedrang brengen.

Het financiële plaatje
Om al deze ambities om te zetten in daden, is geld nodig. “En dat geld is er vandaag, dankzij de saneringsbijdrage”, verzekerde Ann Crabbé, gastprofessor aan de Universiteit Antwerpen. “Het komt erop aan dat geld ook in de grond te krijgen en efficiënt te besteden.

Ook Peter Aelterman van VMM stond stil bij het kostenplaatje van onze rioleringen: “De opbrengst lag in 2016 op 65 € per inwoner, terwijl er slechts voor 51 € per persoon kosten werden gemaakt inzake rioolbeheer. Dat levert een kostendekkingsgraad op van 127%. Maar dat wil niet zeggen dat dat voor elke gemeente het geval is. Het overschot dat er is, moeten we in de grond krijgen. Bij de VMM ontwikkelden ze een financieringsmodel 2.0, dat binnenkort beschikbaar is voor de individuele rioolbeheerder.”

Wat betekent de betonstop voor rioleringsprojecten?
In opdracht van VLARIO bestudeerde de KU Leuven, onder de leiding van prof. Patrick Willems, de impact van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) op onze rioleringen. Uit de studieresultaten blijkt dat tegen 2040 ongeveer 3,4 miljard euro nodig is om de bijkomende verharding van het huidig ruimtelijk beleid op te vangen. Hiervan gaat 550 miljoen euro naar het uitbreiden van rioleringssystemen. De overige 2,8 miljard euro gaat naar de aanleg van niet-residentiële bronmaatregelen, zoals buffers langs nieuwe wegen, industrieterreinen en winkelketens. Door het BRV zouden de nodige investeringen dalen tot 1,6 miljard euro, oftewel een besparing van 1,8 miljard euro. Door meer te doen met de reeds ingenomen ruimte en in te zetten op creatieve ontwerpen dalen de overstromingsrisico’s langs rioleringen zelfs licht.

Charter Versnelde projectrealisatie

Volgens een bevraging van VMM en VLARIO is de gemiddelde doorlooptijd van een project nu circa 8 jaar en in sommige gevallen meer dan 10 jaar. Dat is te lang en daar moeten we proberen iets aan te doen. Met de werkgroep projectmanagement doet VLARIO al het nodige om de investeringsgraad te verhogen. Samen met alle actoren wordt verder gewerkt aan dit noodzakelijk en ambitieus initiatief.

De 25ste VLARIO-dag werd aangegrepen om dit charter maar vooral het engagement van de verschillende partners in de kijker te plaatsen. Tijdens de VLARIO-dag werd dit charter alvast ondertekend door AWV, Aquafin, VVSG, VMM, AquaFlanders, ORI, OVIO, Bouwunie en Vlawebo.
Met dit charter engageren alle partners zich om snel tot een goed samenwerkingsprotocol te komen. VLARIO en VVSG roepen ook gemeenten op het charter mee te ondertekenen via www.vlario.be/charter.

De volledige samenvatting van de Vlario-dag kan u raadplegen via www.vlario.be.