De transitie naar een circulaire economie is het thema van de komende jaren. Voor onze sector vertaalt zich dat concreet naar waterhergebruik in de industrie, de landbouw en in stedelijke context. Daaraan koppelt men ook de recuperatie van energie, nutriënten en andere waardevolle materialen uit water. Er is echter nog heel wat ontwikkelingswerk en beleidsmaatregelen nodig om het potentieel van waterhergebruik te kunnen benutten. Omdat de Europese commissie dit wil stimuleren dienen er zich interessante opportuniteiten aan voor demonstratieprojecten rond waterhergebruik.

Het thema waterhergebruik kwam uitgebreid aan bod tijdens een stakeholder evenement in Brussel begin maart. Vertegenwoordigers van de Europese Commissie Milieu, de industrie en landbouwerorganisaties gaven er hun inzichten over de noden en mogelijkheden van waterhergebruik.

Ruimtelijke planning
Wat de integratie van waterhergebruik betreft stelt men vast dat het vaak duur is om waterhergebruik te introduceren in bestaande infrastructuur. Vooral het feit dat het leveren van niet-drinkbaar water een afzonderlijk distributiesysteem vergt, jaagt de kosten de hoogte in en maakt de realisatie complex. Het is daarom belangrijk dat de mogelijkheden van waterhergebruik vooral bekeken worden in de ontwerpfase van projecten.

Europese commissie
De EU commissie Milieu werkt ondertussen aan wetgeving over de minimum kwaliteitsvereisten voor waterhergebruik voor  irrigatie en aquifer recharge. Nieuwe bekkenbeheersplannen zullen waterhergebruik moeten integreren voor diverse watergebruikers.
Tevens wil de Europese Commissie meer middelen vrij maken voor het opzetten van projecten rond waterhergebruik in het kader van Horizon 2020 en de JPI watercalls. Er zijn ook steunfondsen gepland voor investeringen in waterhergebruik in het kader van het cohesiebeleid en het landelijke ontwikkelingsbeleid, en de Europese Investeringsbank wil ook meer middelen vrij maken voor de financiering van dergelijke projecten.

Landbouw
De Europese belangenvereniging voor landbouwers COPA COGECA volgt de Europese ambities op vlak van waterhergebruik op de voet. Ze wijzen ook op een aantal belangrijke obstakels voor waterhergebruik in de landbouw.  Zij benadrukken dat de kwaliteit van het hergebruikte water essentieel is. Het hergebruikte water mag niet veel nutriënten bevatten aangezien het voor de landbouw belangrijk is dat elk nutriënten op het juiste moment in het teeltseizoen toegediend wordt.  Daarnaast kan zwevend stof ook voor verstoppingsproblemen zorgen bij druppelirrigatie.

De inzichten van DEMOWARE
Het Europese H2020 waterhergebruikproject DEMOWARE biedt interessante inzichten in de mogelijkheden en uitdagingen op het vlak van waterhergebruik. Zij benadrukken de nood aan betrouwbare en goedkopere technologieën voor de realisatie van waterhergebruik. Er is bijvoorbeeld nood aan nieuwe membranen met een hogere permeabiliteit en minder biofilmvorming. Biologische waterbehandeling biedt ook nog heel wat toekomstperspectieven. Ook moet er gekeken worden of gedeeltelijke ontsmetting mogelijk is en wat de mogelijkheden zijn voor waterhergebruik voor de veeteelt. Grootschalige demonstratieprojecten zijn nodig om de schaalvoordelen goed aan te tonen. DEMOWARE benadrukt ook dat mogelijke risico’s en voordelen voor de leefomgeving beter moeten worden ingeschat, bijvoorbeeld via life cycle analysis.

Een ander kanttekening die daarbij gemaakt wordt, is dat er ook aandacht moet gaan naar mogelijke  schadelijke effecten van de zogenaamde ‘emerging contaminants’ (microplastics, hormoonverstorende stoffen, pesticiden…). De potentiële risico’s moeten hierbij afgewogen worden tegenover de voordelen op vlak van milieu.

Tenslotte is er ook een grote rol weggelegd voor bestuursorganen, benadrukt DEMOWARE: realistische standaarden moeten worden gedefinieerd en verantwoordelijkheden moeten worden vastgelegd en waterprijzen moeten competitief zijn. Op deze manier kunnen er nieuwe business modellen ontstaan die water hergebruik in de EU een boost kunnen geven.

Voor meer informatie, contacteer Paul Campling